การเมืองและยุทธศาสตร์การพัฒนา

ทิวเขาบริเวณโครงการชั่งหัวมัน จ.เพชรบุรี

การปะทะกันของวัฒนธรรมทางการเมืองแบบใหม่กับแบบเก่า  ASTVผู้จัดการรายวัน 19 ตุลาคม 2555 18:50 น.        ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              เมื่อปลายศตวรรษที่ยี่สิบ (1998) เทอรี่ นิโคลส์ คล้าก และ วินเซนต์ ฮอฟฟ์แมนน์-มาร์ตินอท ได้ร่วมกันเป็นบรรณาธิการผลิตหนังสือขึ้นมาเล่มหนึ่งชื่อ วัฒนธรรมการเมืองใหม่ (the new political culture) หนังสือเล่มนี้แบ่งออกเป็นสามส่วน ส่วนแรกเป็นกรอบแนวคิดเกี่ยวกับวัฒนธรรมการเมืองใหม่เพื่อใช้ในการตีความ ว่าอะไรเปลี่ยนแปลง เปลี่ยนที่ไหน และทำไมจึงเกิดการเปลี่ยนแปลง ส่วนที่สองเน้นการตอบคำถามว่าวัฒนธรรมการเมืองใหม่อุบัติขึ้นที่ไหนและทำไม และส่วนที่สาม เกี่ยวกับคำถามที่ว่าพรรคการเมืองและโครงสร้างแบบลำดับชั้นก่อให้เกิดทิศทางใหม่เกี่ยวกับการจัดลำดับความสำคัญของประเด็นทางการเมืองและนโยบายอย่างไร              ผมเห็นว่าเป็นหนังสือที่น่าสนใจจึงนำบางส่วนมาถ่ายทอดให้ลองอ่านกันดู อันจะเป็นประโยชน์ในการนำมาวิเคราะห์ เปรียบเทียบเพื่อทำความเข้าใจกับวัฒนธรรมทางการเมืองของประเทศไทยต่อไป              ในช่วงสังคมอุตสาหกรรมโดยเฉพาะช่วงต้น

แผนชั่วจำนำข้าว ปฏิบัติการขายชาติ  ASTVผู้จัดการรายวัน 12 ตุลาคม 2555 17:13 น. ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              จำกันได้ไหมครับเมื่อประมาณ พ.ศ.2551 นช.ทักษิณ ชินวัตร ชักชวนและนำนักธุรกิจชาวซาอุดิอาระบียมาลงทุนเช่าที่ดินนาเพื่อผลิตข้าว ปีถัดมานักลงทุนจากประเทศอาหรับหกประเทศ ก็ถามมาที่กระทรวงพาณิชย์ เพราะสนใจที่จะมาลงทุนปลูกข้าวและทำปศุสัตว์ในประเทศไทย เรื่องเหล่านี้จะมีส่วนเชื่อมโยงกับโครงการจำนำข้าวหรือไม่ เป็นสิ่งที่น่าสนใจยิ่งนัก              สิ่งที่รัฐบาลยิ่งลักษณ์ใช้โฆษณาชวนเชื่อหลอกลวงชาวนาไทยเกี่ยวกับโครงการจำนำข้าวคือ โครงการนี้ทำให้ชาวนาไทยร่ำรวย หากใครขัดขวางโครงการนี้เท่ากับ เป็น ศัตรูของชาวนาเพราะไม่ต้องการให้ชาวนาร่ำรวย รัฐบาลให้เหตุผลว่าชาวนารวยขึ้นเพราะรัฐบาลจะดำเนินการควบคุมกลไกราคาข้าวในตลาดโลก โดยจะกำหนดราคาข้าวเองตามที่ปรารถนา จะกำหนดราคาให้สูงเท่าไรก็ได้ เหมือนกับที่กลุ่มประเทศโอเปคควบคุมราคาน้ำมัน              ฟังดูเผินๆ เหมือนก็ดูน่าเชื่อถือ แต่ความเป็นจริงสิ่งที่รัฐบาลพูดเป็นไปไม่ได้เลย เพราะเป็นเรื่องที่ทั้งไม่สมเหตุ

ปริศนานโยบายจำนำข้าว: ทักษิณและยิ่งลักษณ์ต้องการอะไร  ASTVผู้จัดการรายวัน 5 ตุลาคม 2555 18:24 น. ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              แม้จะมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์นโยบายจำนำข้าวจากนักวิชาการด้านเศรษฐศาสตร์หลายสถาบัน รวมทั้งบุคคลในรัฐบาลเองอย่างนายวีรพงษ์ รามางกูร ประธานคณะที่ปรึกษาด้านเศรษฐกิจ แต่ดูเหมือนว่ารัฐบาลยิ่งลักษณ์ ไม่สนใจไยดีรับฟังแต่ประการใด กลับนำนโยบายจำนำข้าวไปปฏิบัติต่อไปอย่างต่อเนื่อง              บุคคลที่อยู่เบื้องหลังชี้นำความคิดรัฐบาลยิ่งลักษณ์ในเรื่องจำนำข้าวคือ นช. ทักษิณ ชินวัตร ผู้ซึ่งให้สัมภาษณ์สำนักข่าวบลูมเบิร์ก เมื่อวันที่ 25 กันยายน 2555 ที่ประเทศสิงคโปร์ว่า “โครงการจำนำข้าวที่รัฐบาลรับซื้อข้าวจากชาวนาในราคาสูงกว่าตลาด จะให้ประโยชน์สูงกว่าต้นทุนโครงการนี้ประมาณ 3 เท่า และตั้งแต่เดือนตุลาคมนี้ รัฐบาลมีแผนซื้อข้าว 34 ล้านตัน”              หลังจากนั้นรัฐบาลยิ่งลักษณ์ก็ขานรับทันที การประชุมคณะรัฐมนตรีวันที่ 2 ตุลาคม 2555 มีมติให้ใช้งบประมาณ 4.05 แสนล้านบาทเพื่อจำนำข้าวเปลือกในปีการผลิต  2555/2556 โดยในขั้นต้นให้ใช้เงิน 2.4

ความผิดพลาดของมนุษย์ : ชนเผ่า ถ้ำ ตลาด และโรงมหรสพ  ASTVผู้จัดการรายวัน 28 กันยายน 2555 18:01 น. ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              เห็นสิ่งต่างๆ ที่เกิดขึ้นในระยะนี้ ยิ่งทำให้เห็นความจริงประการหนึ่งว่า ทะเลแห่งความมืดบอดของสังคมไทยนับวันจะขยายตัวออกไปมากขึ้น และเกาะแห่งปัญญานับวันจะลดน้อยถอยลง หากภาวะเช่นนี้ดำรงต่อไปนานเท่าไร ก็ยิ่งทำให้ทะเลแห่งความมืดบอดมีโอกาสกลืนกินเกาะแห่งปัญญาจนหมดสิ้นในไม่ช้า              ผมไปอ่านงานของนักปรัชญาท่านหนึ่ง เห็นว่ามีความน่าสนใจโดยเฉพาะการวิเคราะห์เกี่ยวกับความผิดพลาดทางปัญญาและการให้เหตุผลของมนุษย์ ซึ่งทำให้เราต้องนำมาทบทวน ระมัดระวัง จะได้ไม่ตกอยู่ในความผิดพลาดนั้น เพื่อจะได้พัฒนาปัญญาของตนเองให้กระจ่างชัด และมีหนทางในการนำพาสังคมให้หลุดพ้นจากทะเลแห่งความมืดบอดต่อไป              ฟรานซิส เบคอน นักปรัชญาชาวอังกฤษซึ่งมีชีวิตระหว่าง ค.ศ. 1561 ถึง 1626 วิเคราะห์จำแนกสาเหตุของความผิดพลาดในการใช้เหตุผลของมนุษย์ออกเป็นสี่แบบ ได้แก่ ความผิดพลาดแบบรูปเคารพของชนเผ่า (Idols of the Tribe) ความผิดพลาดแบบรูปเคารพของถ้ำ

หากความเท็จถูกทำลาย ปลายทางของแกนนำแดงจะอยู่ในกรงขัง  ASTVผู้จัดการรายวัน 21 กันยายน 2555 18:23 น. ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              เมื่อมนุษย์ได้อำนาจและผลประโยชน์มาจากความเท็จหรือการโป้ปดหลอกลวง พวกเขาก็ย่อมพยายามดำรงรักษาความเท็จอันนั้นเอาไว้เพื่อให้สถานภาพของตนเองมีความมั่นคง แต่พวกเขาก็จะมีชีวิตอยู่ด้วยความหวาดระแวง ด้วยเกรงว่าวันใดวันหนึ่งความเท็จที่พวกเขาสร้างขึ้นจะถูกผู้คนเปิดโปงออกมา และหากวันนั้นมาถึงก็ย่อมส่งผลให้สถานภาพของพวกเขาสั่นคลอนและนำไปสู่การพังทะลาย              การค้นหาความจริงเพื่อล้มล้างความเท็จหาใช่เรื่องที่กระทำได้โดยง่าย เพราะเมื่อผู้ใดกลุ่มใดสร้างความเท็จสำเร็จ จนทำให้มีอำนาจและความมั่งคั่งขึ้นมาได้แล้ว พวกเขาก็จะใช้กลยุทธ์หลากหลายทั้งความรุนแรงแข็งกร้าว ป่าเถื่อน ดุร้ายดุจสิงโตที่คอยข่มขู่ขย้ำสังหารเหยื่อ และความกลอกกลิ้ง เจ้าเล่ห์ เพทุบายดุจสุนัขจิ้งจอกเพื่อหลอกลวงผู้คนให้หลงงมงาย จมดิ่งลงไปสู่โคลนตมแห่งความเท็จที่พวกเขาสร้างขึ้นมา              ในการทำให้ความเท็จมีความแข็งแกร่ง กลุ่มผู้สร้างความเท็จ ก็จะจัดตั

พินิจขงจื่อ เหลียวดูสังคมไทย  ASTVผู้จัดการรายวัน 14 กันยายน 2555 18:53 น. ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              ในสัปดาห์ที่ผ่านมามีข่าวชิ้นหนึ่งเกี่ยวกับบุคคลต่างยุคต่างสมัย ชวนให้เข้าไปศึกษาวิเคราะห์ ข่าวนั้นเป็นเรื่องราวของคุณยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ซึ่งถูกเสนอชื่อเข้ารับรางวัลสันติภาพขงจื่อ รางวัลนี้มีที่มาอย่างไร เป็นรางวัลกำมะลอหรือไม่ จะไม่วิพากษ์วิจารณ์ในที่นี้ แต่ประเด็นที่จะนำมาเล่าสู่กันฟังคือ หลักคิดเกี่ยวกับศิลปะทั้งหกของขงจื่อ มหาปราชญ์ชาวจีน ที่คำสอนมีอิทธิพลต่อทั้งการดำรงชีวิตของผู้คนและการบริหารบ้านเมืองมาเป็นเวลายาวนานสองพันกว่าปี และจากนั้นเราก็จะเหลียวกลับมาดูสังคมไทยทั้งในกลุ่มผู้ปกครองและสภาวะความเป็นไปของสังคมโดยรวม              หนังสือภาษาไทยที่แปลหรือเขียนเรื่องราวอ้างถึงปรัชญา แนวคิด และแนวปฏิบัติของขงจื่อมีอยู่หลายเล่ม บางเล่มเขียนเกี่ยวกับคำสอนของขงจื่อโดยตรง บางเล่มก็เขียนเกี่ยวกับเรื่องอื่นแต่มีการอ้างอิงหลักการสำคัญของขงจื่อเอาไว้ มีอยู่เล่มหนึ่งได้อ้างอิงหลักการของขงจื่อไว้อย่างน่าสนใจคือ “ฉางต่วนจิง” เขียนโดย เจ้าหยุย

4 นิสัยถาวรของแกนนำเสื้อแดง  ASTVผู้จัดการรายวัน 7 กันยายน 2555 17:17 น. ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              ในยามที่มนุษย์มีอำนาจ นิสัยความร้ายกาจที่เคยเก็บกดเพื่อบดบังสายตาผู้คนและสร้างภาพลักษ์ฉาบไว้ที่เปลือกนอกก็จะถูกกระเทาะออกมา เพราะมนุษย์จำนวนมากคิดว่าอำนาจที่ตนเองครอบครองจะสามารถปกป้องตนเองจากการกระทำที่ผิดกฎหมายและหลักคุณธรรมได้ แต่นั่นเป็นเพียงการหลงผิดอย่างงายประการหนึ่งเท่านั้นเอง              ผมได้ติดตามดูอุปนิสัยและพฤติกรรมของบรรดาแกนนำเสื้อแดงในช่วงหลายปีที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน นับตั้งแต่ทักษิณ ชินวัตร เหวง โตจิราการ และคนอื่นๆ อีกจำนวนมากที่อยู่ในขบวนการเสื้อแดง พบว่ากลุ่มบุคคลเหล่านี้มีอุปนิสัยถาวรร่วมกันอย่างน้อย 4 ประการดังนี้              ประการแรก อำมหิตเลือดเย็น อุปนิสัยนี้สะท้อนออกมาภายใต้ความคิดและพฤติกรรมที่ยึดเป้าหมายโดยไม่สนใจความชอบธรรมวิธีการ เมื่อคนกลุ่มนี้มีการกำหนดเป้าหมายอะไร พวกเขามีแนวโน้มที่จะใช้วิธีการทุกประเภท เพื่อให้เป้าหมายที่ตนเองต้องการบรรลุให้ได้ โดยไม่คำนึงว่าวิธีการนั้นจะถูกต้องตามคำนองคลองธรรมหรือ

ความเสื่อมเรื้อรัง  ASTVผู้จัดการรายวัน 31 สิงหาคม 2555 17:56 น. ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              บทบาทหน้าที่อย่างหนึ่งของผู้นำคือการเป็นแบบอย่างในการพัฒนาภูมิปัญญาและคุณธรรมแก่ประชาชนในสังคม แต่ผู้นำของสังคมไทยสามารถแสดงบทบาทเหล่านั้นได้หรือไม่ หากไม่ได้อนาคตของสังคมไทยจะเป็นอย่างไร เป็นสิ่งที่เราควรคิดวิเคราะห์และเตรียมการรับมือไว้ล่วงหน้า              หากสังคมใดที่มีการส่งเสริมการพัฒนาภูมิปัญญาและคุณธรรมอย่างเข้มข้นทั้งสองด้านและเป็นไปอย่างมีดุลยภาพ ย่อมทำให้สังคมนั้นเกิดภาวะความสมดุลย์ระหว่างความเจริญทางวัตถุกับความสงบสุขทางสังคม ซึ่งจะทำให้สังคมนั้นเป็นสังคมที่มีคุณภาพ และบุคคลมีคุณภาพชีวิตสูง              หากสังคมใดเน้นการพัฒนาปัญญา สร้างความเฉลียวฉลาดแก่ประชาชน แต่ละเลยการพัฒนาคุณธรรม สังคมนั้นอาจมีความสะดวกสบายทางวัตถุ แต่ผู้คนจะโหดร้ายและมุ่งเอารัดเอาเปรียบกันเป็นหลัก              ในทางกลับกันการเน้นการพัฒนาคุณธรรม แม้จะทำให้สังคมมีความสงบสุขสันติ แต่การไม่ใส่ใจการพัฒนาปัญญา จะทำให้สังคมถูกชักนำไปสู่ความเสี่ยงของการศรัทธาอย่างง

หน่วยราชการควรเลือกอย่างไร หากนโยบายรัฐบาลขัดแย้งกับเป้าประสงค์แห่งรัฐ  ASTVผู้จัดการรายวัน 24 สิงหาคม 2555 17:19 น. ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              เป็นการเข้าใจกันโดยทั่วไปว่าหน่วยงานราชการเป็นเครื่องมือหรือกลไกการทำงานของรัฐบาล ความเข้าใจนี้ถูกต้องในบางส่วน แต่ไม่ใช่ทั้งหมด แต่ปัจจุบันกลับมีข้าราชการจำนวนไม่น้อยที่เข้าใจว่าหน่วยงานราชการต้องเป็นเครื่องมือของรัฐบาลเท่านั้น เมื่อรัฐบาลสั่งให้ทำอะไรก็ปฏิบัติตามอย่างไม่ลืมหูลืมตา ไม่ใช้สมองคิดว่าคำสั่งนั้นถูกต้องชอบธรรมหรือไม่ ขัดแย้งกับเป้าประสงค์แห่งรัฐหรือไม่ และสร้างความเสียหายแก่สังคมส่วนรวมหรือไม่              โดยทั่วไปผู้คนเข้าใจว่า รัฐบาลประกอบด้วยนักการเมืองที่เข้าไปดำรงตำแหน่งหน้าที่ระดับบริหารในหน่วยงานของรัฐเพื่อทำหน้าที่บริหารหน่วยงานนั้นๆ โดยใช้นโยบาย แผนงาน มาตรการ และโครงการเป็นแนวทางสำหรับการปฏิบัติเพื่อให้บรรลุเป้าหมายที่กำหนด ทั้งนี้หน่วงานราชการจะเป็นกลไกในการนำนโยบายไปปฏิบัติตามที่รัฐบาลมอบหมาย หากรัฐบาลเห็นว่าผู้บริหารหน่วยราชการใดมีความคิดขัดแย้งกับเป้าหมายและมาตรการข

มาตรฐานของสหรัฐอเมริกาในการสนับสนุนทักษิณ  ASTVผู้จัดการรายวัน 17 สิงหาคม 2555 18:11 น. ปัญญาพลวัตร        โดย...พิชาย รัตนดิลก ณ ภูเก็ต              หลังสงครามโลกครั้งที่สองประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นหนึ่งในสองประเทศอภิมหาอำนาจของโลกเคียงคู่กับประเทศสหภาพโซเวียต การต่อสู้ขับเคี่ยวเพื่อช่วงชิงอำนาจในการควบคุมโลกของประเทศมหาอำนาจทั้งสองที่รู้จักกันในนาม “สงครามเย็น” ดำเนินไปอย่างต่อเนื่องหลายสิบปี และยุติลงเมื่อประเทศโซเวียตรัสเซียมีความขัดแย้งภายในอย่างหนักจนกลุ่มเชื้อชาติและศาสนาต่างๆที่เคยอยู่ภายในสหภาพเดียวกันแยกตัวออกไปตั้งเป็นประเทศอิสระจำนวนมาก และสหภาพโซเวียตได้ล่มสลายลงใน ค.ศ. 1991 ตั้งแต่นั้นมาสถานการณ์การเมืองระหว่างประเทศจึงเข้าสู่ยุค “หลังสงครามเย็น”              แนวคิดที่อยู่เบื้องหลังนโยบายต่างประเทศของสหรัฐอเมริกาตั้งแต่ยุคสงครามเย็น และหลังสงครามเย็นยังคงไม่เปลี่ยนแปลงมากนัก นั่นคือรัฐบาลสหรัฐฯ ให้การสนับสนุน “ผู้นำทรราช” และ “ผู้ก่อการร้าย” ของประเทศต่างๆ อย่างต่อเนื่อง หากกลุ่มบุคคลเหล่ายอมเป็นผู้รับใช้ และยอมให้สหรัฐอเมริกากอบโกยผลประโยชน์อย่างไร้ข้อจำกัด ใ